Abdullah Erdem TAŞ
Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (İSMUS), II/1 (2017), s. 93-116
Yeni bir devlet olarak uluslararası siyaset sahnesine çıkan Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Osmanlı Devletiyle ilk karşılaşması, devletin Kuzey Afrika’daki topraklarında gerçekleşmiştir. Burada yapılan antlaşmalar ve savaşlar, ABD’nin dış politikasını şekillendiren âmillerin başında gelmektedir. Yaşanan süreç yapılan pazarlıklar açısından ABD’nin uzlaşma ve savaş diplomasinin iki yönünü de açık bir şekilde göstermektedir. Güçlü ülkelerle uzlaşma, zayıf görülenle savaş politikası büyük ölçüde bu dönemde şekillenmiştir. Amerikalılar açısından Garp Ocakları arasında Trablusgarp’ın (Libya) ise hususi bir yeri vardır. Zira yaptıkları antlaşmanın bozulmasının ardından ABD, Trablusgarp’ta abluka, bombardıman ve kara harekâtı gibi ilk yurtdışı operasyon tecrübelerini yaşamış; Trablusgarp Savaşı’nı (1801-1805) yeni bir ulusun –Amerikan ulusunun- doğuşunu müjdeleyen “büyük zafer” olarak sunmuştur. Ülkemizde bu konu üzerine hem çok az çalışma bulunmakta; hem de bu çalışmalarda önemli eksiklikler göze çarpmaktadır. Kullanılan kaynaklar dolayısıyla meselenin tek tarafl ı değerlendirilmesi bunların başında gelmektedir. Binaenaleyh çalışmada, özellikle konu üzerine yayınlanmış olan farklı çalışmalar da dikkate alınarak Trablusgarp-ABD ilişkileri iki taraf açısından da değerlendirilmeye ve tarihî süreçteki eksik ve hatalı bilgiler tashih edilmeye çalışılmıştır.
